CCCP ΓΚΑΓΚΑΡΙΝ

Εμείς οι εκμεταλλεύσιμοι (γνωστοί κι ως απασχολήσιμοι), οι υπήκοοι της «εικαζόμενης (!) συναίνεσης» - για την παραχώρηση των οργάνων μας μετά θάνατον (ώστε να γίνει κι αυτός επωφελής στους εμπόρους και τους τυχόν πρόθυμους γιατρούς) - προόδευσε ο κόσμος...

ΣΤΑΘΗΣ Σ. 16.IV.2011 stathis@enet.gr

@

Αγαπητέ Στάθη,

Διαβάζω χρόνια το «ναυτίλο» στην Ελευθεροτυπία και μοιράζομαι πολλές από τις ευαισθησίες σου. Μια παράγραφος του άρθρου σου της 16ης Απριλίου 2011 ωστόσο με έκανε να λυπηθώ ιδιαίτερα, καθώς οι θέσεις σου σ’ αυτήν συντάσσονται, δυστυχώς, με τις πιο φοβικές και αντικοινωνικές θέσεις που έχουν ακουστεί στον διάλογο που μόλις ξεκίνησε για την εικαζόμενη συναίνεση. Κατανοώ φυσικά την αγανάκτησή σου καθώς το θέμα τέθηκε αιφνιδιαστικά από το υπουργείο υγείας, υπό τη μορφή πυροτεχνήματος, χωρίς να έχει δημιουργήσει εκ των προτέρων τις αναγκαίες υποστηρικτικές δομές, ως όφειλε και χωρίς να έχει εμπλακεί στον απαραίτητο διάλογο με όλους τους αρμόδιους φορείς και την κοινωνία. Όλα τα παραπάνω, σε συνδυασμό με την εντελώς ακατάλληλη χρονική συγκυρία που επέλεξε για να θέσει άνωθεν ένα τόσο ευαίσθητο θέμα, εν μέσω κρίσης, είχαν σαν αποτέλεσμα η επίμαχη διάταξη να φανεί στα μάτια των πολλών ως στέρηση αυτοδιάθεσης και ελεύθερης βούλησης. Δυστυχώς, η παραπάνω αποτυχία της κυβέρνησης ενεργοποίησε αυτόματα τα πιο συντηρητικά αντανακλαστικά της κοινωνίας μας, έδωσε τροφή σε σενάρια συνομωσίας και έριξε νερό στο μύλο της ημιμάθειας και της στείρας άρνησης, κάνοντας ακόμη πιο δύσκολη τη ζωή των συνανθρώπων μας που περιμένουν εναγωνίως να κρατηθούν στη ζωή υποβοηθούμενοι από ένα μηχάνημα.

 Δε θέλω να σε πείσω ότι η εικαζόμενη συναίνεση θα ευδοκιμήσει στην Ελλάδα. Άλλωστε έχω κι εγώ σοβαρές αμφιβολίες ως προς αυτό. Η εικαζόμενη συναίνεση αποτελεί κατάκτηση ώριμων και ανεπτυγμένων κοινωνιών, στις οποίες οι δημοκρατικοί θεσμοί λειτουργούν και οι πολίτες εμπιστεύονται το κράτος. Το αν η ελληνική κοινωνία έχει φτάσει σε εκείνο το επίπεδο ωριμότητας που επιτρέπει την εφαρμογή ενός τέτοιου μέτρου είναι θέμα προς διερεύνηση. Σίγουρα δεν είμαστε Σουηδία, αλλά ούτε Φιλιππίνες ή Πακιστάν. Η ευρωπαϊκή εμπειρία της εικαζόμενης συναίνεσης δείχνει πως η επιτυχία της βασίστηκε στους ζωντανούς θεσμούς, την εμπιστοσύνη στις δομές που εμπλέκονται στη λειτουργία του συστήματος υγείας και τον κοινωνικό έλεγχο.

Η έννοια της εικαζόμενης συναίνεσης δεν αφορά τόσο στη μετά θάνατον διαχείριση του σώματος όσο στον κοινωνικό αλτρουισμό, την αναγνώριση της αξίας της ζωής και τη βούληση συμπαράστασης στο συνάνθρωπο που πάσχει. Άλλωστε τι είναι αυτό που εμποδίζει τον οποιονδήποτε δεν τρέφει αισθήματα φιλαλληλίας να αρνηθεί τη δωρεά των οργάνων του μετά θάνατον, πέρα από τη συνείδησή του; Πιστεύεις πως αν κάποιος έχει σημαντικούς θρησκευτικούς ή όποιους άλλους λόγους να αποφύγει τη μετά θάνατον δωρεά, θα βαρεθεί να ασχοληθεί με αυτήν ή θα ξεχάσει να δηλώσει την αντίρρηση του; Αν η σιωπή δε σημαίνει κατάφαση τότε γιατί θα πρέπει ντε και καλά να σημαίνει άρνηση; Γιατί είναι προτιμότερο να ζητούμε από έναν συγγενή που βρίσκεται έξω από την εντατική σε άθλια κατάσταση, να εικάσει περί των πεποιθήσεων του νεκρού ανθρώπου του; Ας αναλογιστούμε για λίγο το τεράστιο υπαρξιακό άχθος με το οποίο έρχεται αντιμέτωπος όποιος αποφασίζει να συντάξει τη διαθήκη του, πόσο μάλλον κάποιος που αποφασίζει να γίνει δωρητής σώματος. Γιατί να μην ελαφρύνουμε τους ώμους των αλτρουιστών; Γιατί να μην ανταλλάξουμε τον υπαρξιακό φόβο με την έλλογη συνείδηση; Γιατί είναι εντιμότερο να εικάσουμε πως ζούμε σε μια κοινωνία φοβισμένων μικρόψυχων, που τρέμουν στην ιδέα να θαφτούν χωρίς τα όργανά τους και όχι σε μια κοινωνία γενναιόδωρων αλτρουιστών που νοιάζονται για το συνάνθρωπό τους;

   Μεταμοσχεύσεις και δωρεά οργάνων αποτελούν άρρηκτα δεμένες έννοιες. Χωρίς μετά θάνατον δωρητές δεν είναι δυνατό να έχουμε μεταμοσχεύσεις. Είναι λοιπόν τουλάχιστον υποκριτικό να υποστηρίζουμε πως είμαστε υπέρ των μεταμοσχεύσεων όταν δεν είμαστε οι ίδιοι δωρητές σώματος. Αν η κοινωνία μας δεν είναι ακόμη ώριμη για την εικαζόμενη συναίνεση τότε ίσως θα πρέπει να βρεθεί κάποιος άλλος τρόπος προσέγγισης που θα ήταν ικανός να μας αφυπνίσει και να μας αναγκάσει να λάβουμε θέση απέναντι στο πρόβλημα. Τι θα έλεγες αν μετά από μια εμπεριστατωμένη ενημερωτική εκστρατεία όλοι οι ενήλικοι Έλληνες καλούμασταν να λάβουμε θέση υπέρ ή κατά της μετά θάνατον δωρεάς οργάνων και των μεταμοσχεύσεων. Φυσικά, όσοι τάσσονται κατά της δωρεάς οργάνων θα τάσσονται αυτόματα και κατά των μεταμοσχεύσεων, οπότε και θα παραιτούνται του δικαιώματός τους να λάβουν κάποιο μόσχευμα στο μέλλον. Ας αναλάβουμε όλοι τις ευθύνες μας. Δεν είναι δυνατόν να έχουμε την απαίτηση από την κοινωνία να μας βρει μόσχευμα τη στιγμή που θα το χρειαστούμε, όταν εμείς οι ίδιοι δεν αποφασίζουμε το αυτονόητο, να θέσουμε τα όργανά μας στη διάθεσή της όταν δεν θα μας είναι πια χρήσιμα. Άλλωστε πεμπτουσία της κοινωνίας αποτελεί η προστασία των αδύναμων κρίκων της. Μόνο μια τέτοια κοινωνία θα μπορούσε να αποτελέσει το δίχτυ που θα κρατήσει όσους από εμάς πρόκειται να κινδυνεύσουν στο μέλλον.

@



Αγαπητέ κύριε K,

σας ευχαριστώ για το γράμμα σας. Διαφωνείτε, μου λέτε, για όσα έγραψα, αλλά εγώ συμφωνώ κατά λέξη με όσα μου γράφετε. Το παράδοξο (που παράδοξο δεν είναι) είναι ότι ούτε μια σας λέξη δεν αφορά στα όσα επέβαλε η κυβέρνηση.

Με κάθε τιμή Στάθης Σ.

@

Αγαπητέ κύριε Σ,

  Ευχαριστώ πολύ που μπήκατε στον κόπο να διαβάσετε το mail μου και να απαντήσετε. Συγχωρήστε μου τον ενικό στο προηγούμενο μήνυμα, αλλά μέχρι πριν λίγο γνώριζα μόνο το μικρό σας όνομα.

  Παραδόξως συμφωνώ κι εγώ μαζί σας και είμαι αντίθετος σε οποιαδήποτε προσπάθεια επιβολής από τον οποιονδήποτε. Απλά θεώρησα, αφελώς ίσως, ότι το Υπουργείο Υγείας έφερε το επίμαχο προσχέδιο για συζήτηση και όχι σαν κάτι τετελεσμένο. Υπό αυτήν την έννοια θεώρησα πως κάτι τέτοιο θα αποτελούσε μια καλή αφορμή για να αρχίσει κάποια στιγμή επιτέλους ο κοινωνικός διάλογος επάνω σε ένα θέμα που οι περισσότεροι αποφεύγουμε (όχι αδικαιολόγητα) όπως ο διάολος το λιβάνι. Άλλωστε δεν πιστεύω πως τόσο ευαίσθητα θέματα μπορούν να επιβληθούν από επάνω προς τα κάτω. Θα μπορούσαν ωστόσο, έστω και μ' αυτήν την ατυχή αφορμή, να αποτελέσουν την κατάληξη ενός ευρύτερου κοινωνικού διαλόγου που μόλις ξεκίνησε.

    Σας παρακαλώ να συγχωρέσετε την εμμονή μου με το θέμα των μεταμοσχεύσεων, όταν τόσα και τόσα άλλα κοινωνικά προβλήματα χτυπούν καθημερινά την πόρτα μας. Θεωρήστε το προσωπική μου αδυναμία.

Ειλικρινά, ο αναγνώστης σας.